Πως γίνεται η πρόληψη για τον καρκίνο του μαστού?

Τι είναι ο προληπτικός έλεγχος (screening)?

Ο στόχος του προληπτικού ελέγχου (screening) δεν είναι να μειώσει τον κίνδυνο, όπως η προφύλαξη, αλλά να ανιχνεύσει βλάβες στο μαστό σας που βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο και να τις θεραπεύσει εγκαίρως, με αποτέλεσμα να προστατευτείτε από έναν μελλοντικό καρκίνο μαστού. Αυτό συμβαίνει, όταν οποιαδήποτε κατάσταση που εκτρέπεται από το φυσιολογικό και ανακαλύπτεται στο screening, αντιμετωπίζεται άμεσα και από ειδική ομάδα ιατρών που ασχολούνται με τις παθήσεις του μαστού.

Πως γίνεται πρόληψη για τον καρκίνο του μαστού?

Ο προληπτικός έλεγχος είναι μια απλή διαδικασία, την οποία κάθε γυναίκα οφείλει στον εαυτό της. Πραγματοποιείται με την αυτοεξέταση των μαστών, την εξέταση από ειδικό ιατρό, και την ψηφιακή μαστογραφία.
Καταρχήν πρέπει να διαπιστώσετε αν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου ή αν ανήκετε στο γενικό πληθυσμό. Αυτό μπορεί να σας το πει ο ειδικός ιατρός βάσει του ατομικού και κληρονομικού ιστορικού σας. Οι περισσότερες γυναίκες ανήκουν στο γενικό πληθυσμό και το πρόγραμμα προληπτικού ελέγχου πρέπει να ξεκινά από την ηλικία των 38 με ετήσια ψηφιακή μαστογραφία, πιθανόν υπερηχογράφημα μαστού- ανάλογα την περίπτωση, κρίνεται από τον ειδικό ιατρό-, ετήσια κλινική εξέταση από τον ειδικό ιατρό και αυτοεξέταση από την ίδια τη γυναίκα μηνιαίως. Κάθε γυναίκα από την ηλικία των 25 ετών θα πρέπει να αυτοεξετάζεται μηνιαίως. Για τις γυναίκες που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, ο προληπτικός έλεγχος τροποποιείται ανάλογα με την περίπτωση.

Τα τελευταία χρόνια παρά το ότι τα κρούσματα καρκίνου του μαστού έχουν αυξηθεί, ο αριθμός των γυναικών που πεθαίνουν από τη νόσο έχουν ελαττωθεί δραματικά. Ένας από τους λόγους είναι τα εντατικά προγράμματα screening που οι δυτικές χώρες έχουν αναπτύξει.
Στη χώρα μας, όπου ακόμη δεν έχει αναπτυχθεί εθνικό πρόγραμμα πρόληψης του καρκίνου του μαστού, κάθε γυναίκα καλείται να υποβληθεί σε προληπτικό έλεγχο με δική της ευθύνη.

Αρχίστε λοιπόν με μια επίσκεψη στον ειδικό ιατρό μαστού για να εκτιμήσει τον ατομικό σας κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου μαστού, να σας ενημερώσει για το σωστό πρόγραμμα screening για σας προσωπικά και να σας μάθει πως θα αυτοεξετάζεστε.
Προτιμήστε ειδικούς ιατρούς για το μαστό και θυμηθείτε πως ο καρκίνος του μαστού ΚΑΙ προλαμβάνεται ΚΑΙ θεραπεύεται!

Το πρώτο βήμα είναι να γνωρίσετε τον μαστό σας κάνοντας «αυτό-εξέταση».

Αυτή είναι πρώτη και βασική μέθοδος προληπτικού ελέγχου που μπορείτε να κάνετε μόνη σας. Πολλές γυναίκες αρνούνται να μπουν στη διαδικασία της αυτοεξέτασης, είτε γιατί δεν ξέρουν πώς ακριβώς γίνεται ή τι πρέπει να προσέξουν είτε γιατί απλώς φοβούνται ότι θα ανακαλύψουν κάτι.

Πρέπει να ξέρετε ότι ο μαστός μπορεί να έχει διάφορους ψηλαφητούς όζους κι αυτό να είναι φυσιολογικό. Οι 9 στους 10 όζους που ψηλαφάτε είναι καλοήθεις, παρόλα αυτά κάθε ψηλαφητό μόρφωμα πρέπει να διερευνάται από τον χειρουργό μαστού. Το 80% των όζων που ανευρίσκονται στο μαστό ανακαλύπτονται από τις ίδιες τις γυναίκες κατά την αυτοεξέταση, κι αυτό επιβεβαιώνει την αξία της μεθόδου.

Πως γίνεται η αυτοεξέταση?

Ψάξτε για αλλαγές :

Σταθείτε μπροστά στον καθρέφτη με καλό φωτισμό και παρατηρείστε το μαστό σας.

Υπάρχουν αλλαγές στο δέρμα? Υπάρχουν εξογκώματα ή «τραβήγματα» στο δέρμα ή στη θηλαία άλω (σκουρόχρωμη περιοχή γύρω από τη θηλή)?
Υπάρχει αλλαγή στο χρώμα, ερεθισμός, φλεγμονή ή εξάνθημα?
Η θηλή είναι φυσιολογική?
Υπάρχει εκκροή υγρού από τη θηλή?

Αν ανακαλύψετε κατι από όλα αυτά πρέπει να συμβουλευτείτε τον χειρουργό μαστού.

Δείτε το σχήμα των μαστών σας :

Είναι συμμετρικοί ή ο ένας μαστός είναι μεγαλύτερος από τον άλλον? Για κάποιες γυναίκες είναι φυσιολογικό να υπάρχει ασυμμετρία μαστών και είτε ο ένας μαστός να είναι μεγαλύτερος ή να είναι πιο ψηλά από τον άλλον. Κάντε τις ακόλουθες κινήσεις προκειμένου να ελέγξετε καλύτερα:

Μπροστά στον καθρέπτη σηκώστε τα χέρια σας και τοποθετείστε τα  πίσω από το κεφάλι πιέζοντας προς τα εμπρός.
Στη συνέχεια, πιέστε τα χέρια σας στους γλουτούς και πιέστε σε αυτή τη θέση. Κάθε φορά που συσπάται ο μύς, παρατηρείστε τους μαστούς σας.

Κάνετε ψηλάφηση:

ο ευκολότερος τρόπος είναι όταν κάνετε μπάνιο. Αφού χρησιμοποιείσετε το σαπούνι, σηκώστε το αριστερό χερι ψηλά. Με τα δάκτυλα του δεξιού χεριού ψηλαφείστε ασκώντας ήπια πίεση, τον αριστερό μαστό με κινήσεις ακτινωτές από την περιφέρεια προς τη θηλή. Κρατείστε τα δάκτυλα κλειστά και ψηλαφείστε με όλη την επιφάνεια των δακτύλων, όχι μόνο με την κορυφή. Ελέγξτε προσεκτικά την περιοχή μεταξύ του μαστού και της μασχάλης αλλά και την μασχάλη.  Κάντε το ίδιο και με τον δεξιο μαστό χρησιμοποιώντας τα δάκτυλα του αριστερού χεριού.  Εναλλακτικά μπορείτε να κάνετε το ίδιο και ξαπλωμένη στο κρεβάτι, ώστε ο μαστός σας να είναι επίπεδος.

Αισθάνεστε κάποιον όζο ή κάποιο εξόγκωμα?
Υπάρχει κάποια περιοχή οζώδης ή κάποια πάχυνση του δέρματος?
Υπάρχουν διογκωμένοι αδένες στη μασχάλη?
Νιώθετε πόνο διαφορετικό από αυτόν που έχετε συνήθως πριν από την περίοδο?

Αν ναι επικοινωνήστε με τον χειρουργό μαστού.

Οι περισσότεροι όζοι του μαστού είναι καλοήθεις αλλά θα πρέπει πάντα να συμβουλεύεστε τον ειδικό, παρά να αγνοήσετε κάτι που μπορεί να είναι σοβαρό. Μην σκέφτεστε ότι κάνετε άδικο κόπο προσπαθώντας να κανετε αυτοεξέταση. Το νόημα της αυτοεξέτασης είναι να γνωρίσετε το μαστό σας, ώστε να μπορείτε να καταλάβετε αν κάτι δεν πάει καλά.

Είναι πιο ασφαλές να έχουμε αποδείξει ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, παρά να μένουμε με την αμφιβολία.

To δεύτερο βήμα είναι ο ετήσιος έλεγχος με μαστογραφία

Θα πρέπει να υποβάλλεστε σε ψηφιακή μαστογραφία κάθε χρόνο ανελλιπώς από την ηλικία των 38 ετών. Εάν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου μαστού, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον χειρουργό μαστού, για να αρχίσετε ειδικό προληπτικό έλεγχο νωρίτερα. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι η ακτινοβολία που λαμβάνετε από τον ετήσιο μαστογραφικό έλεγχο δεν είναι επιβλαβής για την υγεία σας. Αντίθετα, το όφελος από την πρώιμη διάγνωση ενός πιθανού καρκίνου είναι πολύ μεγαλύτερο.

Σε κάποιες περιπτώσεις, κρίνεται σκόπιμος ο συμπληρωματικός έλεγχος με υπερηχοτομογράφημα μαστών. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει χωρίς καθυστέρηση να κάνετε και αυτή την επιπλέον εξέταση που είναι εντελώς ακίνδυνη και μας δίνει επιπρόσθετες πληροφορίες αμέσως μετά τη μαστογραφία, ώστε να μπορεί να γίνει ταυτόχρονη αξιολόγηση των αποτελεσμάτων.

Η μαστογραφία και το υπερηχογράφημα μαστών θα πρέπει να γίνονται σε ειδικά κέντρα μαστού και από ειδικούς ακτινοδιαγνώστες μαστού για να είναι αξιόπιστες. Επιλέξτε με προσοχή το κέντρο που θα εμπιστευτείτε!

Το τρίτο βήμα είναι η κλινική εξέταση από τον ειδικό ιατρό

Αμέσως μετά τη μαστογραφία θα πρέπει να επισκέπτεστε τον χειρουργό μαστού, ο οποίος θα σας εξετάσει και θα συνεκτιμήσει τα αποτελέσματα της μαστογραφίας. Η κλινική εξέταση από τον κλινικό ιατρό κάθε χρόνο είναι απαραίτητο βήμα για την ολοκληρωμένη πρόληψη και δεν πρέπει να παραλείπεται.